Όλοι αναρωτιούνται για τον χαρακτήρα της οικονομικής πολιτικής που θα ασκηθεί από εδώ και πέρα. Θα είναι μία διοίκηση που θα δώσει μεγαλύτερη σημασία στην ποσοτική βελτίωση των οικονομικών μεγεθών ή θα δώσει προσοχή στη στήριξη του πλέον ευάλωτου πληθυσμού ή ποιο θα είναι το μίγμα των δύο στόχων που θα θέσει. Οι απαντήσεις μπορεί να είναι αρκετά σύνθετες και έχουν ιδιαίτερη σημασία. Θα επηρεάσουν μάλιστα σε ένα σημαντικό βαθμό και τις περιφερειακές εκλογές του Οκτωβρίου αλλά και τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2024. Άρα πολιτικά, δεν είναι καθόλου ρητορικό ερώτημα.

Βεβαίως υπήρχαν προεκλογικές δεσμεύσεις που θα έπρεπε να υλοποιηθούν οι οποίες από τη στόχευσή τους είχαν ένα φιλολαϊκό χαρακτήρα. Έτσι από την άποψη αυτή είναι απολύτως δικαιολογημένο το πρώτο οικονομικό νομοσχέδιο να περιέχει κατάλληλες προβλέψεις: market pass σε περισσότερους (αφού ο πληθωρισμός των τροφίμων επιμένει), οικονομική ενίσχυση ευάλωτων, αυξήσεις σε συνταξιούχους και δημοσίους υπαλλήλους, ιδιοκτήτες ακινήτων (φορολογικές απαλλαγές λόγω ασφάλισης αφού ο κίνδυνος σημαντικών καταστροφών είναι πάντοτε εδώ), ενίσχυση του στεγαστικού των νέων, αύξηση του αφορολόγητου για παιδιά, αλλά και επιστροφή της ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ στον δημόσιο τομέα (βοήθησε και η απόφαση του ΣτΕ).

Παρ’ όλα αυτά, η εκτίμησή μας είναι ότι το πακέτο αυτό έρχεται για άλλη μία φορά για να ενισχύσει θετικά τις οικονομικές προσδοκίες των πολιτών αφού ενισχύει και τα πραγματικά τους εισοδήματα. Είναι δηλαδή και μία προσεκτικά υπολογισμένη κίνηση ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τη δημοσιονομική ισορροπία.

Χρειαζόμαστε επειγόντως την ενίσχυση των προσδοκιών για να διατηρηθεί θετικός ρυθμός αύξησης (σε πραγματικές τιμές) της κατανάλωσης. Η ευρωπαϊκή οικονομία είναι πιο κοντά (όπως πολλές φορές έχουμε πει) σε μία προσγείωση της οικονομικής δραστηριότητας και θα είναι πολύ θετικό για την Ελλάδα να εμφανίσει έναν ρυθμό ανάπτυξης δύο και τρεις φορές μεγαλύτερο του ευρωπαϊκού μέσου όρου!

Όμως πιστεύουμε ότι δεν έχουμε μόνο τήρηση των προεκλογικών δεσμεύσεων και άσκηση αντικυκλικής πολιτικής. Πιστεύουμε ότι η οικονομική διοίκηση διατηρεί και επαυξάνει τη συμπεριληπτική πολιτική προστασίας των πλέον ευάλωτων για δύο λόγους: Η κυβέρνηση υποστηρίχτηκε ισχυρά από κεντροαριστερές δυνάμεις, άρα η υιοθέτηση στοιχείων της κεντροαριστερής ατζέντας είναι λογικό επόμενο και η μεταφορά και αύξηση των αποταμιεύσεων από τους ιδιώτες στις επιχειρήσεις με ταυτόχρονη αύξησή τους μαζί με την αύξηση των πλεονασμάτων τους το υποστηρίζουν οικονομικά.

Επιπροσθέτως λειτουργούν και πιο μακροπρόθεσμες δυνάμεις. Είναι γεγονός ότι εισερχόμαστε σε έναν ανοδικό (δεκαετή) κύκλο εισοδημάτων και επενδύσεων. Όμως ο μεσομακροπρόθεσμος χαρακτήρας της ανάπτυξης είναι πλέον τέτοιας φύσης (δεξιότητες πνευματικό κεφάλαιο) ώστε είναι βέβαιο (συμβαίνει σε όλον τον κόσμο) ότι οι ανισότητες μεγεθύνονται έστω και αν αυτό συμβαίνει στη χώρα μας σε μικρότερο βαθμό. Επειδή εξάλλου έχουμε βγει από τη μνημονιακή περίοδο ο κοινωνικός πόνος είναι μεγαλύτερος. Άρα χρειαζόμαστε μία οικονομική διοίκηση με περισσότερο κοινωνικό πρόσωπο η οποία θα αφήνει λιγότερους ανθρώπους πίσω και το σημερινό οικονομικό επιτελείο είναι καταλληλότερο να ανταποκριθεί.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 3 Ιουλίου 2023